Een
goed gebouwde viool of cello gaat een mensenleven of
langer mee. Voorwaarde is wel dat het instrument met zorg
wordt gehandeld. Het is vanzelfsprekend dat een
instrument als een viool of cello ook onderhoud behoeft.
Er zijn een aantal punten die extra aandacht verdienen:
Periodiek onderhoud:
Wanneer: Voor iemand die veel speelt: jaarlijks.
Voor iemand die weinig eens per 2 jaar.
Een goed tijdstip is als er snaren vervangen moeten worden.
Wat moet er aan het instrument gedaan worden :
-demonteren van kinhouder,snaren,snarenhouder en kam.
-sleutels lopend maken, ze mogen niet kraken.
-lak schoonmaken.
-klankkast inwendig schoonmaken.
toets schoonmaken.
-lak behandelen met Viol ter bescherming, krassen in de lak verdwijnen
hiermee niet!
-toets behandelen met olie.
snaarhouder met fijnstemmers schoonmaken, fijnstemmers smeren met
vaseline
controleren op mogelijke gebreken zoals: -scheuren in de bladen
loszittende bladen
-loszittend boven of onderzadel
-loszittende toets
Bij geconstateerde gebreken wordt overleg gepleegd voordat een eventuele reparatie wordt uitgevoerd.
-snaren, snarenhouder en kam monteren en aqfstellen.
-kinhouder afstellen.
-stemmen
De strijkstok :
-stok schoonmaken en behandelen met olie
-haar schoonmaken
slofmechaniek schoonmaken en smeren met vaseline
na montage haren inharsen
De snaren:
De hoogste snaar is na een jaar meestal aan vervanging toe, de andere gaan langer mee mits er niet erg intensief op wordt gespeeld.
Er wordt gewerkt met veilige middelen voor het instrument .
KOSTEN: exclusief eventuele reparaties voor viool/alt € 50,- voor cello € 75,-.
boven 
|
|
De
basbalk is een latje van fijn generfd, harsvrij vurenhout of
fijnspar waarvan de nerflijnen, die in de lengte lopen, maximaal 1
tot1,5 mm uit elkaar mogen liggen.
De basbalk wordt
aan de binnenkant van het bovenblad in de lengterichting aangebracht
aan de kant van de lage snaren. De
jaarringen staan loodrecht op het bovenblad van het
instrument waarin de basbalk verlijmd wordt. Dus geen nerflijnen aan de zijkant.

Hij heeft als
functie dat deel van het bovenblad dat onder de lage snaren
ligt meer stevigheid te geven en om het klankevenwicht in het blad
te herstellen, door het bovenste en onderste trillingsdeel van het
blad met elkaar te verbinden. De Italianen noemen de basbalk “catena”,
ketting, waardoor de twee delen verbonden worden tot een groot
trillingsvlak. Hierdoor kunnen de trillingen van de lage snaren over
de hele breedte van het blad doorgegeven worden.
De
plaats van de basbalk wordt door de plaats van de kamvoetjes
bepaald.
De
plaats van de kamvoetjes wordt bepaald door de kerven van de f-gaten.
De
basbalk loopt onder het buitenste deel van de linker kamvoet,
waarbij hij vanaf de buitenkant 1 tot 1,5 mm naar binnen wordt
verlegd. Dit geeft een vast meetpunt t.o.v de middellijn van het blad. Vanaf dit punt wordt de wordt de
basbalk iets gedraaid. Hij loopt niet parallel
met deze middellijn maar proportioneel t.o.v de onder- en
bovenbreedte van het bladdeel. Volgens Möckel parallel aan de
G-snaar.
De
plaats van de basbalk is heel precies te bepalen.
Als
men op het akoestisch centrum ( de kamlijn) de plaats van de basbalk
heeft bepaald, zie boven, deelt men het bladdeel van middellijn tot
krans, zowel boven als onder, in 7 gelijke delen. De binnenkant van
de uiteinden van de basbalk legt men precies op de eerste deelpunten
vanaf de middellijn.
Als
de basbalk in het akoestisch midden niet exact op het meetpunt
uitkomt moet hij in zijn geheel
proportioneel wordt opgeschoven.
De
vorm van de basbalk wordt zo gemaakt dat de uiteinden niet op het
blad rusten. De balk wordt onder enige spanning op het blad gelijmd
om deze zo wat meer veerkracht te geven.
Volgens Roussel mag de spanning voor een viool tot 4 mm en
voor een cello tot 6 mm bedragen. Meestal bepalen vioolbouwers de
nodige spanning tussen duimen en wijsvingers.
De
maten van de basbalk zijn:
voor
viool
hoogte
10/14 – 1,5 mm
breedte
5/5.5 mm
Alt hoogte
12/16 - 2.0 mm
breedte
6/7
mm
cello
hoogte
23/25 – 5 mm
breedte
10/11
mm
Het
hoogste deel van de basbalk ligt onder de kamvoet en moet naar de
einden toe iets hol oplopen.
Bij
oude en/of zwakkere bovenbladen moet
de basbalk iets steviger worden uitgevoerd.
Een
bovenblad dat in de lengterichting sterk gewelfd is en daardoor
moeilijker te vervormen kan met een wat lichtere balk voorzien
worden. Ook de diepte van de hohlkehlen speelt in dezen een rol. Als
een blad over het algemeen gemiddeld van dikte is en de randen vrij
dun zijn gemaakt dan moeten de uiteinden van de balk wat forser
worden. Bij dikkere randen worden de einden van de balk wat lichter.
Het
is onlogisch de basbalk vanaf het hoogste deel symmetrisch naar
boven en onder te laten verlopen. Het deel boven de f-gaten kan wat
lichter worden uitgevoerd als het deel onder de f-gaten omdat het
blad onder breder is als boven. Het hoogste deel onder de kamvoet
zou als gewicht/balanspunt kunnen fungeren.
De
definitieve vorming en hoogtebepaling van de basbalk
gebeurt pas als deze ingelijmd is en het blad getest op
veerkracht en souplesse.
Met
dank aan: F. Sacconi, H. Rödig, O. Möckel
en A. Roussel
boven
De atmosfeer
Het spreekt vanzelf dat een instrument niet moet worden
blootgesteld aan grote temperatuur-
wisselingen. De gebruikte natuurlijke lijmsoorten
kunnen bij hoge temperaturen hun lijmkracht verliezen en
onderdelen gaan los zitten of scheuren. De
vochtigheidsgraad van de omgeving is nog
belangrijker. Houten voorwerpen zelfs uit oude
beschavingen gaan weer werken als je ze in
ruimte brengt met schommelende vochtigheid. Als
hout droogt dan krimpt het en kan daardoor schade
aanrichten instrumenten. Er ontstaan scheuren en andere
onderdelen trekken krom.
De meest ideale atmosfeer is die waarin de viool of cello
werd gebouwd. Maar dat is onmogelijk. De beste atmosfeer
is die met een vochtigheid van 45-55% en een temperatuur
van rond de 20 graden. Het meeste gevaar zit hem in de
zomerperiode met hogere temperaturen en relatief hoge
vochtigheid. In de winter kan een te droge omgeving schadelijk zijn voor het instrument .De hals met toets is een zeer gevoelig
onderdeel. De ebbenhouten toets en de esdoorn hals hebben
een verschillende vochtgevoeligheid en werken
verschillend waardoor de hals al snel iets
tordeert. Ook kan de halshoek door vocht
veranderen, dus ook de snaarhoek op de kam ten koste van
de klank. Zo zal een instrument in verschillende ruimten
vanwege wisselende temperatuur en/of vochtigheid van
klank veranderen.
boven  |
|
|
De kam De kam is van zeer groot belang voor de
klankvorming. Aan de kam en de plaatsing ervan
dient dan ook grote zorg besteed te worden. De kam, met
zijn specifieke vorm en onderdelen als kop, oren en hart,
heeft door de eeuwen heen experimenteel zijn huidige vorm
gekregen. Elk onderdeel en de vorm ervan levert een
bijdrage tot de klank van het instrument.
Bij het aanspannen van de
snaren heeft de kam de neiging om in de trekrichting van
de snaren mee te buigen of over te hellen. Het is erg
belangrijk dan de kam precies tussen de inkepingen van de
f-gaten staat, loodrecht met de platte kant t.o.v. het
bovenblad. Controleer of de kamvoetjes precies passen op
het boven blad met een dun velletje papier. Slecht
passende voetjes kunnen geen goede klank produceren omdat
hier de overbrenging van de snaartrilling op het
bovenblad plaatsvindt.

De hoogte van de kam en is
van gelang voor de klankvorming, maar ook voor de
aanspreekbaarheid van een instrument. De bespeelbaarheid
hangt vooral af van de ruimt tussen de snaren en het
uiteinde van de toets. De curve van de kamkop is van
belang voor de snaarhoogte.
De snaarhoek op de kamkop
bepaalt de druk van de snaren op het bovenblad. Is de
hoek te scherp dan zal de druk te groot zijn en de klank
is wazig en dof. Het instrument is moeilijk bespeelbaar
en spreekt slecht aan. Is de snaarhoek te groot dan zal
het instrument zwak en leeg klinken.
Controleer regelmatig of
de snaren niet in de kamkop insnijden. Is dat wel het
geval dan zal de kam vernieuwd moeten worden.
Alles moet regelmatig worden gecontroleerd: Snaarhoek,
snaarhoogte, de stand van de kam. Als deze niet precies recht staat en
de voetjes niet exact aanpassen aan het blad. Staat de kam achterover
dan heeft dat grote invloed op de klankkleur, Wel meer boventonen maar
het instrument spreekt slecht aan en er ontstaan meer bijgeluiden.
Als de kam naar voren neigt dan spreekt het instrument goed aan maar
in de klank ontbreekt het aan boventonen.
boven
|
|
|
De stapel De stapel wordt ook wel de ziel van het
instrument genoemd en speelt een heel belangrijke rol bij
de klankvorming van een viool of cello. De stapel is een
klein vurenhouten stokje dat tussen het onder en het
bovenblad staat geklemd, vlak achter de rechter kamvoet.
Belangrijk is de exacte plaatsing van de stapel en de
spanning die hij tussen de beide bladen veroorzaakt.

De positie van de stapel
is precies achter de rechter kamvoet. De afstand tussen
de stapel en de kamvoet is de helft van de diameter van
de stapel. In de meeste gevallen wordt de exacte plaats
van de stapel proefondervindelijk bepaald. Als het
instrument goed klinkt is het van belang de positie van
de stapel vast te leggen om deze na eventuele reparaties
of onderhoud op de precieze plaats terug te kunnen zetten
Het is ook belangrijk dat
de nerf van de stapel haaks staat op de lengterichting
van de viool of cello. Het spreekt vanzelf dat de stapel
recht moet staan en precies aansluiten aan de welving van
de bladen.
Een te hoge stapel
veroorzaakt verslechtering van de klank en
aanspreekbaarheid en geeft een risico van beschadiging
van het bovenblad. (stapelbreuk). Bij een grote spanning
zal het instrument schel en scherp klinken. Bij te
geringe spanning zullen de E en de A snaar zwak zijn. Dit
is ook het geval als de stapel te ver van de kamvoet
staat.
Als de G en de D snaar
zwak en leeg klinken en niet geharmoniseerd, dan moet de
stapel verplaatst worden in de richting van de zangbalk.
Elke verplaatsing van de stapel hoe gering dan ook,
veroorzaakt een klankverandering. Een vioolbouwer kan in
samenwerking met de bespeler door klankanalyse de juiste
plaats van de stapel bepalen.
boven 
De
krul
Je moet je realiseren dat de vorm en omtrek van de krul niet
alleen om esthetische redenen zo zijn gemaakt. De massa der
delen van de krul hebben invloed op het functioneren van het
instrument. Omdat deze ver van de corpus verwijderd is en
daardoor een grote hefboom werking heeft. De breedte van het “
slakkenhuis” moet
zorgvuldig gepland worden.
De dichtheid van het hout van de hals en krul speelt voor
de massa van het geheel een wezenlijke rol
boven  |
De
sleutels
De van ebben
gemaakte sleutels zijn veel zwaarder dan de palissander sleutels
die tegenwoordig vaak worden toegepast. Men was zich er niet van
bewust dat de toepassing van lichtere sleutel een verheldering
van de klank met zich mee bracht. De sleutels kunnen ook sterk
in gewicht verschillen door de lengte en de dikte van de steel.
In 1937 werd er
vernieuwing bij de sleutels (cello) toegepast door het
middenstuk waar de snaar wordt opgewonden dunner te maken. Op de
kleinere omvang laat de snaar zich gemakkelijker opwinden en
fijner stemmen. Om te voorkomen dat de sleutel te zwak zou
worden werd er een metalen pen in gezet. Let dan weer op het
totaal gewicht!
Wolfstonen
opheffen kan soms door de sleutels lichter te maken.
boven  |
De
toets
Het
belangrijkste is dat deel dat het verst van de krul verwijderd
is. In het algemeen moet de toets in het overstekende deel goed
worden uitgehold. Een te grote massa aan het uiteinde geeft een
te grote buigzaamheid en een vertraging van de trillingen. De
toets van een instrument vervangen is een lastige opgave. Veel
solisten klagen er over dat na het vervangen van de toets de
klank van het instrument niet meer dezelfde is. Voor het
verwijderen van de toets moet je eerst het instrument bespelen
om de klank in te schatten; vooral de midden en de lage tonen.
Daarna moet je oude toets zorgvuldig kopiëren daarbij rekening
houdend met de dichtheid van het hout Je moet toch rekening
houden met kleine afwijkingen bij de nieuwe toets. Als er
wolfstonen optreden of andere bijgeluiden dan is de toets aan
het einde te dik en moet je een lichtere toets aanbrengen. Als
de oude toets toch weg mag kun je als proef enkele spanen hout
onder de toets weg halen om de juiste massa te bepalen voor je
aan de nieuwe toets begint.
boven
|
De
snaren
Alleen goede snaren
kunnen een goede, mooie klank produceren. Er zijn veel goede
snaren in de handel maar niet alle snaren zijn voor elk
instrument de beste. Soms moet men verschillende snaren met
elkaar combineren om de beste toon uit uw instrument te halen.
De darmsnaar
Vroeger was de darmsnaar de enige
voor handen zijnde snaar. In tegenstelling tot wat men vaak denk
wordt de darmsnaar niet van kattendarmen gemaakt maar van
schapendarmen. Over het algemeen hebben darmsnaren een mooie
ronde toon gedragen toon maar ze hebben ook hun nadelige kanten.
Ze zijn maar beperkt houdbaar en slijten sneller, ze zijn nogal
temperatuur- en vochtigheidgevoelig en worden door
transpiratievocht aangetast.
Barokinstrumenten worden tegenwoordig nog bespannen met
onomwonden darmsnaren maar voor moderne instrumenten worden vaak
omwonden darmsnaren gebruikt. De snaar bestaat dan uit een
darmkern van schapendarm die omwonden wordt met fijn
metaal.
Voor de omwikkeling worden verschillende soorten metaal of
legeringen toegepast. Veel gebruikt is het lichte aluminium of
zilver voor wat meer gewicht. Ook wordt goud, wolfram en
titanium gebruikt maar ook koper, nikkel chroomstaal of tin.
Elke snaar heeft zijn bijzondere eigenschappen.
Stalen snaren
Naast de darmsnaren zijn er de
stalen snaren. Lange tijd het enige alternatief. Er bestaan twee
soorten. Snaren met een massieve kern en met een kern van in
elkaar gedraaide staaldraadjes.
Stalen snaren hebben hun eigen toon en timbre waar niet iedereen
van houdt. Daarentegen zijn staalsnaren slijtvast, niet erg
gevoelig voor temperatuur of vocht en zijn doorgaans goedkoper.
Staalsnaren oefenen een grotere druk uit op het klankblad
hetgeen soms een aanpassing vereist va de snaarhoek op de kam.
Voor de omwikkeling geldt hetzelfde als voor de die van de
darmsnaar.
De kunststof snaar
Kunststof snaren hebben een kern
van Perlon of Nylon die omwonden wordt zoals de darmsnaar met
verschillende metaalsoorten. Kunststof snaren zijn minder
gevoelig voor schommelingen van temperatuur en vochtigheid. De
klank van de kunststof snaren is heel verschillend afhankelijk
van het merk, type en de kwaliteit. Ook zijn de kunststof snaren
leverbaar in verschillende sterkten. Vaak is een
snarencombinatie nodig om het instrument optimaal te laten
klinken en dat vraagt veel experimenteren.
Hierbij komt de dikte of sterkte van de snaar als extra factor.
Darmsnaren zijn er in 4 of 5 diktes aangeduid met een getal als
15 1/4 of 16 3/4. Kunststof en staalsnaren geleverd in zacht ,
midden of hard. Men gaat in het algemeen uit van midden en en
als deze te zacht klinkt gaat men over op een dikkere of
sterkere snaar. Klinkt de snaar te hard dan neemt men een
zachtere/ dunnere snaar. Afhankelijk van de kern van de snaar
heeft een snaar kortere of langere tijd nodig om op klank te
komen. en het duurt enige tijd voor de snaar niet meer in
toonhoogte zakt.
De laatst ontwikkelingen op gebied van de kunststofsnaar zijn de
snaren met een kern van een koolstofvezel
De meest bekende snarenmerken
zijn: Savarez-Corelli
Thomastik-Infeld
Pirastro
Larsen
Jargar
Prim
d'Addario

boven 
|
De
strijkstok
Als een gevorderde
violist toe is aan een betere uitrusting voor de uitoefening van
zijn vak of hobby zal hij allereerst aan de vervanging van zijn
viool denken. Dit lijkt voor de hand liggend maar meestal draait
dit op een teleurstelling uit als je nog geen kwaliteit
strijkstok hebt om het beste uit het nieuwe instrument te halen.
De strijkstok is van het grootste belang voor de toonvorming. De
klankkwaliteit, de klankhoedanigheid en toonvolume worden
bepaald door de strijkstok. De stok produceert de toon en het
instrument is de "versterker" van de gevormde toon. Al
naar gelang de kwaliteit, zal het instrument de toon beter of
slechter versterken en er een eigen klankkleur aan toe voegen.
Het vinden van een goede stok verdient dan ook veel aandacht
evenals het zoeken naar een goed instrument.
Wat is een goede
stok??? Laat je door een vakman adviseren en probeer
verschillende stokken voor je iets koopt.
Een goede stok is die strijkstok waarmee je het gemakkelijkste
speelt en waarmee je jouw viool zo kunt laten klinken als jij
dat wilt, voor een prijs die jij kunt en wilt betalen. Voor een
prijs van rond 200 euro kun je al een redelijk tot goede stok
kopen. Het zijn de duurste Brazil stokken en de goedkoopste
Pernambuco. Duurder is niet altijd beter maar een hogere
kwaliteit heeft natuurlijk ook zijn prijs.
Over de ontwikkeling
van de strijkstok weet men eigenlijk niet veel. Toen de
ontwikkeling van het strijkinstrument op zijn hoogte punt was en
zijn perfectie had bereikt begon men aandacht te krijgen voor de
strijkstok en werd er meer geëxperimenteerd om tegemoet te
komen aan de eisen van de vernieuwde strijktechnieken. Over
stokken uit de 18e eeuw en vroeger weten we alleen
iets door afbeeldingen te bestuderen. De geschiedenis van de
stokkenbouw begint gewoonlijk bij Tourte en Dodd. Vroegere
stokken werden door het ontbreken van naamsvermelding
toegeschreven aan vioolbouwers of vioolbouw-ateliers.
Vanaf de 10e eeuw treffen we de strijkstok aan in
afbeeldingen zowel in de westerse als in de Arabische cultuur.
Zo treffen we een musicerende David aan in het beeldhouwwerk aan
kathedraal van Santiago de Compostella en zien we primitieve
strijkstokken in Spaanse miniaturen uit de zelfde tijd. De
strijkstok was meestal gebonden aan de vorm en type van het
instrument. In de ontwikkeling zocht men naar een minder convexe
buiging en betere beharing. Ook zocht men naar verbetering van
de bevestiging van de beharing in de verschillende punten en
slofvormen en manieren om de haarspanning te kunnen controleren.
Ook de veranderende muziek in de 18e eeuw met
veranderende speeltechnieken vereiste een technische aanpassing
van de strijkstok
Voor Tourte was er geen sprake van eenvormigheid of standaard in
vorm of lengte. In het begin van de 17e eeuw hadden
stokken een lengte van 33-38 cm terwijl in de tweede helft er
stokken zijn met een speellengte van 50 tot 70 cm. In de 19e
eeuw ontstond er een standaardisering van de strijkstok naar
model van Tourte. Nog verschilde de speellengte van de Franse
met die van de Italiaanse strijkstok. Ook Dodd en Tubbs bleven
in Engeland nog afwijkende stokken maken.
Bepalend de kwaliteit van de stok is de toepassing van
verschillende houtsoorten. Voor het spelen van barokmuziek was
de stok van Slangenhout de meest geschikte. Vanaf het midden van
de 18e eeuw worden er stokken gemaakt van Pernambuco
en andere hardhout soorten die beter voldeden aan de eisen van
de romantische speeltrant. Langzamerhand werd Pernambuco de
algemeen gebruikte houtsoort voor de strijkstok.
Hoewel de maten van een moderne stok (tussen 56 en 65 gram)
nagenoeg gelijk zijn bestaan binnen een zeer kleine begrenzing
toch variaties. Zo vinden de meeste violisten een stok van 58
gram aan de lichte kant terwijl een stok van 62 gram soms zwaar
gevonden wordt. Belangrijk is ook de plaats van het
evenwichtspunt (ongeveer 25 cm van het eind ) en de verdeling
van het gewicht over de lengte van de stok. Hetzelfde geldt voor
de dikte, de spits toelopende vorm en de gelijkmatige spanning
van de paardenharen. Doorslaggevend
voor het speelkarakter van een goede stok zijn toch de
elasticiteit en de verhouding in de veerkracht en de spanning
van de stang over de hele lengte. Er zijn achtkantige en ronde
stangen. Over het algemeen is er geen kwaliteitsverschil tussen
achtkantige en ronde stokken. Het is een kwestie van
persoonlijke voorkeur hoewel een achtkantige stok vaak duurder
is als zijn ronde variant van het zelfde model.
In grote lijnen kunnen we de
moderne strijkstokken indelen in twee grondtypen. De ene gaat
terug op de stok van Tourte en de andere is een later
ontwikkeling van het Tourte type door waarschijnlijk Voirin in
het atelier van Vuillaume . De Tourte stok was naar huidige
maatstaven erg licht, 55 gram en wordt door vakmensen vanwege
uitstekend handwerk en houtkeuze als onovertroffen geschouwd.
Vuillaume ontdekte dat het verloop van de dikte over de lengte
van de conische stok asymmetrisch was waardoor de stok zeer
veerkrachtig is en de spanning behouden blijft. Dit verloop is
met behulp van een meetkundige formule bij benadering te
berekenen is.
De Tourte stok is
later vaak gekopieerd alleen wat dikker gemaakt om iets meer
gewicht te krijgen. De belangrijkste stokkenmakers die Tourte
navolgden zijn ongetwijfeld Voirin, Pecatte, een leerling van
Vuillaume, Lupot, Eury en Henry. De Franse
stokkenbouwers hebben een belangrijke rol gespeeld in de
ontwikkeling en hebben stokken van grote kwaliteit gemaakt.
De Italiaanse strijkstokkenbouw kwam vooral uit de
vioolbouw-ateliers en maakte van een eigen ontwikkeling door tot
dat die geheel werd overheerst door de Fransen. Dit geldt
eigenlijk ook voor de Duitse stokkenbouw die een sterk
commercieel karakter heeft. Een paar stokkenmakers zijn boven
het niveau van commercie uitgestegen zoals Bausch, Pretschner en
Nűrnberger.
Het Engelse aandeel in de strijkstokkenbouw beperkt zich bijna
uitsluitend tot W.E. Hill & Sons met uitzondering van goede
vaklieden als Dodd en Tubbs
Het kiezen van een
strijkstok is een moeilijke zaak voor een violist en
tegelijkertijd een hele belangrijke. De strijkstok is de
persoonlijke verbinding tussen strijker en instrument. Een
violist wisselt wel eens van instrument maar veel minder van
stok.
Lijst van
stokkenmakers
Frans
Adam
Barin
Bernadel
Caressa
Chanot
Darche
Eury
Fetique
Fonchans
Gand
Hel
Henry
|
Husson
Lafleur
Lamy
Lupot
Maire
Maline
Mancotel
Masson
Millant
Mougenot
Moricot
Pajot
|
Paquotte
Pecatte
Persoit
Poirson
Sartory
Simon
Thiboville
Thomasin
Tourte
Vigneron
Voirin
Vidoudez
Vuillaume |
Engels
Dodd
Hart |
Hart
Hill
Lewis |
Panormo
Lohberg
Tubbs |
Duits
August
Bausch
Dűrschmidt
KittelKnopf |
Nűrnberger
Pfretzschner
Reichel
Robert
Walter |
Sűss
Weichold
Weidhaas
Wunderlich |
Onderhoud is behoud!
Wat moet je doen om je strijkstok in goede conditie te houden?
Het haarlint van de strijkstok moet van tijd tot tijd ingeharst
worden anders verliest deze de grip op de snaren.
Als je steeds vaker moet harsen betekent dat de haren glad
worden en schoon gemaakt moeten worden. Schoonmaken kun je zelf
met een doekje met alcohol van 70% maar raadpleeg liever een
vakman. Deze kan dan ook zien of het haarlint eventueel
vervangen moet worden. Als het haarlint bij de slof of de kop
grauw is geworden kun je dat schoonmaken met een beetje lauw
water maar let erop dat de slof en de kop zelf niet nat worden.
Het haarlint zit in de kop en de slof met wigjes bevestigd. Deze
mogen absoluut niet nat worden.
boven  |
Reparatie
van het klankblad
We kennen heel
veel soorten beschadigingen als gevolg van ongelukjes, slecht
onderhoud of ouderdom. Bijna altijd zijn deze door een goede
vioolbouwer wel te restaureren zonder dat de viool of cello zijn
klank en waarde verliest. Hieronder worden enkele veel
voorkomende reparaties nader worden bekeken en toegelicht.
Het
repareren van een scheur in het klankblad.
Een
gebruikelijke manier om een gescheurd klankblad te lijmen is de
scheur te vullen met dunne lijm met een grote capillaire werking
en de delen met klemmen precies tegen elkaar te drukken

Als de lijm goed is uitgehard, worden de lijmklemmen verwijderd en
controleren we de sterkte van de lijmnaad.

Traditioneel worden er aan de binnenkant van het blad nog
versterkingen op de lijmnaad aangebracht in de vorm van kleine
hechtinkjes. Dit zijn dunne vierkante of rechthoekige blokjes vurenhout.
Deze worden met de nerfrichting dwars op de gerepareerde scheur
aan gebracht.
Wij hebben een andere methode
gevonden die ons inziens een beter resultaat oplevert en geen
massa toevoegt. Door het toevoegen van massa aan het blad zou er
een klankverandering kunnen optreden.
Eerst wordt de scheur op de
gebruikelijke manier ( zie boven) gelijmd maar dan zonder de
blokjes Weer wachten tot de
lijm gehard is en dan de klemmen verwijderen. Aan de binnenkant
steken we een v-vormige groef uit met een hoek van 45° precies in de lengterichting over de lijmnaad. De diepte
van de groef is ¾ van
de dikte van het klankblad. Uit een ander fijn generfd stuk
fijnspar maken we een v-vormige spaan met een hoek van 45°.
We maken de spaan precies passend en lijmen deze onder druk in de groef. Als de lijm
gedroogd is schaven we de te hoge spaan bij en schrapen en
schuren het blad tot op de oorspronkelijke dikte.
Op deze wijze
krijgt het blad weer z’n eigene samenhang en veerkracht terug
omdat er geen massa (blokjes) is toegevoegd.
boven 
Gebroken schroevenkast
Met violen gebeuren de vreemdste dingen. Zo valt een viool wel eens van de kast, als hij op de krul valt kan de krul breken of de schroevenkast. Van een relatie moest ik onlangs een viool repareren waarvan de schroevenkast gebroken was. Meestal kan een breuk wel gelijmd worden echter zelden onzichtbaar. Het probleem bij het lijmen van een muziekinstrument is om een geschikte manier te vinden om de delen goed te klemmen. In dit geval heb ik de hals in een bankschroef geklemd waarvan de bekken met hout bekleed zijn. De bankschroef heb ik op een dikke plaat multiplex gemonteerd. In het schroefgat van de G-sleutel heb ik een langere houten pen gemaakt. Op de multiplex plaat zijn twee drukstukken geplaatst waarmee ik met schroefdraad aan beide kanten tegen de houten pen kan drukken. Op deze manier is het mogelijk om in de juiste richting te klemmen waardoor de delen mooi op hun plaats kwamen. Zo is er een verbinding gemaakt die net zo sterk is als voorheen en bijna niet te zien.

boven
|
Overzicht Pirastro snaren |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Viool |
darm |
oliv |
modern,briljante klank, veel volume |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
eudoxa |
klassiek, warme toon |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
gold |
voordelige snaar,warme klank snel op stemming |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
passione |
snel op toon, stabiel,nieuwste darm snaar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
chorda |
voor barok instrumenten |
authentieke snaar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
kunststof |
evah pirazzi |
warm,briljant, stemvast, d en g snaar vezilverd, e ev. Verguld |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
synth kern |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
obligato |
warm,briljant, ev d zilver |
snel speelbaar |
synth kern |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tonica |
iets minder vol dan obligato, d zilver mogelijk |
synth kern |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
synoxa |
heldere toon |
|
|
|
kunstst kern |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
aricore |
warm, vaak in combinatie met darm gebruikt |
kunstst kern |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
wondertone solo |
allround snaar bijz snel op toon,ev a-snaar met stalen |
|
|
|
|
|
kern en alu omspinning |
|
synth kern |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
staal |
flexocor- |
warme ronde klank, gevlochten staal kern, lang houdbaar |
|
|
|
permanent |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
chromcor |
|
heldere krachtige toon.stalen kern |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
ultra-sensitive |
briljante toon, stlen kern |
on, stalen kern |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
piranito |
|
voordelige snaar,heldere toon, stalen kern |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Alt |
darm |
oliv |
|
moderne darmsnaar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
eudoxa |
|
klasssieke darmsnaar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
gold |
|
voordelige darmsnaar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
chorda |
|
voor barok instrumenten,authentieke snaar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
kunststof |
obligato |
|
warm, briljant, synth. Kern |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
evah pirazzi |
warm,d en g zilver, c wolfram zilver |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
tonica |
|
slappere snaar, ronde toon |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
synoxa |
|
heldere toon |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
blz 2 van 3 |
|
|
|
aricore |
|
warme klank, veel combinatie met darm |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
staal |
permanent |
|
warm, groot volume |
|
stalen kern |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
chroomcor |
|
helder, krachtig, lang houdbaar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
piranito |
|
voordelige snaar, heler |
snaar, helder |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
cello |
darm |
oliv |
|
moderne darmsnaar,helder |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
eudoxa |
|
klassieke snaar,warme toon |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
gold |
|
voordelige snaar,mooie warme klank |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
chorda |
|
authentieke baroksnaar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
kunststof |
obligato |
|
warm.briljant,krachtig van toon; c en g met wolfram |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
omsponnen |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
synoxa |
|
helder stralend |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
aricore |
|
donker,warm timbre |
goed voor zweethanden! |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
staal |
evah pirazzi |
|
rijke volle briljante toon, dunne doorsnede:spreekt zeer |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
goed aan |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
permanent |
|
helder, krachtig, gevlochten staalkern |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
flexocor |
|
warm,rond,groot volume,c en g snaar zilver |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
chromcor |
|
heldere klank, groot volume |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
chromcor plus |
donker timbre,samen met darm te gebruiken |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
piranito |
|
voordelige staalsnaar, briljante klank |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Bas |
darm |
oliv |
|
donker,krachtig,stevige strijkstok-druk |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
eudoxa |
|
briljante klank, voor jazz en orkestmusici, pluk en strijk |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
chorda |
|
voor barokinstr.,authentieke snaar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
kunststof |
obligato |
|
warm, briljant, pluk en strijk |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
evah pirazzi |
|
warme krachtige toon pluk en strijk |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
staal |
permanent |
|
helder, briljant, meevoudige carbonstaal kern, strijksnaar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
flexocor |
|
warme orkestklank, korte sustain, gevlochten staalkern |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
strijksnaar |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
original |
|
krachtige donkere klank,gevlochten staalkern, strijksnaar |
|
|
|
flexocor |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
flat-chromesteel |
universele snaar, lange sustain,pluk en strijk |
|
|
|
|
|
gevlochten staalkern |
|
|
|
|
|
|
original |
|
krachtige donkere klank, strijksnaar |
|
|
|
|
flat-chrome |
|
gevlochten staalkern |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
chromcor |
|
voordelige staalsnaar |
stalen kern |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
the jazzer |
|
bij uitstek voor jazz musici |
|
|
|
|
|
|
|
gevlochten staalkern |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Samenvatting |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
darm |
|
oliv |
|
vi/va/ce/cb |
|
|
|
|
|
|
eudoxa |
|
vi/va/ce/cb |
|
|
|
|
|
|
gold |
|
vi/va/ce |
|
|
|
|
|
|
|
chorda |
|
barok |
vi/va/ce/cb |
|
|
|
|
|
passione |
|
vi |
|
|
|
|
|
kunststof |
|
evah pirazzi, NB: behalve voor cello(staal) |
vi/va/cb |
|
|
|
|
|
obligato |
|
vi/va/ce/cb |
|
|
|
|
|
|
tonica |
|
vi/va |
|
|
|
|
|
|
|
synoxa |
|
vi/va/ce |
|
|
|
|
|
|
|
aricore |
|
vi/va/ce |
|
|
|
|
|
|
|
wodertone-solo |
vi |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
staal |
|
flexocor-permanent |
vi/va/ce/cb |
|
|
|
|
|
|
chromcor |
|
vi/va/ce/cb |
|
|
|
|
|
|
ultra-sensitive |
vi |
|
|
|
|
|
|
|
piranito |
|
vi/va/ce |
|
|
|
|
|
|
|
chromcor plus |
ce |
|
|
|
|
|
|
|
original flexocor |
cb |
|
|
|
|
|
|
|
flat-chromesteel |
cb |
|
|
|
|
|
|
|
original flat chrome |
cb |
|
|
|
|
|
|
|
the jazzer |
|
cb |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Bovenstaande karakteristieken geven in kernwoorden algemene specificaties aan. |
|
|
Het moge duidelijk zijn dat per snaar verschillende dikten ook weer andere klankkleuren geven |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|